Wanneer we in deze tijd denken aan een virus, dan denken we vooral aan ziekte en aan dood. Maar een virus heeft niet als doel een drager ziek te maken, laat staan te doden. Een virus is enkel en alleen gericht op vermenigvuldiging en verspreiding. Precies wat de mens ook al honderdduizenden jaren doet: vermenigvuldigen en verspreiden.
Virussen versnellen onze evolutie
Virussen zijn bepalend voor onze menselijke evolutie. Meer dan 30% van de eiwitten die in ons lichaam worden gemaakt blijken direct of indirect beïnvloed door virussen. Het is niet alleen ons adaptieve immuunsysteem wat reageert op een virus. Virussen beïnvloeden ook stoffen in ons lichaam die niets met de reactie van het immuunsysteem te maken hebben.
Onderzoekers hebben in ons lichaam inmiddels meer dan 1300 eiwitten geïdentificeerd, die door virussen zijn beïnvloed.
Virussen zijn bepalend geweest voor onze ontwikkeling als mens. Een virus heeft in dat kader een duidelijke een functie. Het versnelt onze evolutie.
Evolutie is niets anders dan een continue aanpassing aan veranderende omstandigheden. Deze veranderingen hebben niet alleen te maken met veranderingen in de beschikbaarheid van voedsel of met klimatologische omstandigheden. Ze worden ook ingezet door de komst van nieuwe virussen.
Virussen zijn in dat opzicht bijzonder, omdat ze vragen om een snelle aanpassing. En dat gaat niet altijd zonder slag of stoot. Het gaat gepaard met een natuurlijke selectie. Niet iedereen kan de verandering in dat tempo aan.
In dat laatste ligt de feitelijke kern van de problematiek die we nu hebben. Niet zozeer in het virus zelf, maar in het onvermogen om mee te gaan met de verandering. Dat leidt tot crisis.
Een existentiële armoede
Hoewel we door onze evolutionaire ontwikkeling als menselijk ras immer groeiend zijn in aantal en we de dominante soort zijn op aarde, lukt het ons steeds minder om vanuit evolutionair perspectief te kijken naar onze huidige situatie. Dit leidt tot een krampachtige reactie op veranderingen. Een reactie die voorbij gaat aan de betekenis van wat er gebeurd.
Het corona virus is de evolutie aan het werk. Dat vergt aanpassing. Het is een volgende stap.
Het betekent niet dat je niets moet doen. Het betekent ook niet dat je niemand moet beschermen. Maar als je geen enkel contextueel kader hebt voor wat er gebeurd, waarop is je handelen dan gebaseerd?
Uiteindelijk op niets. Behalve op angst, op het aantal doden en op wetenschappelijk advies. Maar daarin is het leven in al zijn dimensies niet te vatten. Het is eigenlijk een vorm van existentiële armoede. Het enige wat we nog doen is het vermijden van de dood, ten kost van andere fundamentele menselijke waarden zoals gelijkheid, verbinding, contact en aanraking.
Alleen vanuit die context is de dood onacceptabel, onverteerbaar en is iedere overledene er één teveel. Maar dat is eigenlijk niet hoe we normaal gesproken met de dood omgaan. Iedere dag sterven er Wereldwijd een kwart miljoen mensen. Dat vindt niemand onverteerbaar. Pas wanneer het dichtbij komt en het mensen betreft die je kent of waar je van houdt, wordt het vermijden van de dood het belangrijkste doel van het leven.
Een existentiële crisis
Virussen zijn er al honderden miljoenen jaren. Ze zijn ouder dan de mens. En deze virussen zijn bepalend voor onze evolutie.
Er zit een intelligentie achter die evolutie. Noem het de natuur, noem het de Schepping, noem het God, noem het universum of noem het collectief bewustzijn. Het is een sturende intelligentie die onze ontwikkeling en manifestering als mens realiseert.
Naast ons onvermogen om met de dood om te gaan, hebben we ook geen vertrouwen meer in die intelligentie. Dus proberen we het met ons eigen verstand.
Wetenschappers, modellen, grafieken en getallen. Financiële belangen, ego’s, electorale overwegingen en geldingsdrang.
Het resultaat is crisis. Een existentiële crisis van een enorme omvang.
Ook in dat opzicht legt het virus onze zwakheden bloot.
Maar uiteindelijk zullen we ons weer aanpassen.
Alleen niet zonder dat er slachtoffers vallen. Ook op sociaal, maatschappelijk, economisch en politiek gebied.
Dat is wat een virus doet.
Evolutie in wording.
Literatuur:
Viruses are a dominant driver of protein adaptation in mammals
wim looijen
op 20 Jan 2021